In Stein Gemeißelt

Set in Stone
Высечаны ў камені
Izcirsts akmenī

«Стол і крэсла»

"Table and Chair" • "Tisch und Stuhl" • "Galds un krēsls"

Im Jahre 2008 wurde auf dem ehemaligen jüdischen Friedhof (heute Jüdischer Gedenkpark) das Denkmal „Tisch und Stuhl“ (auch „Zerbrochenes Heim“ genannt) eingeweiht.

Es erinnert an die etwa 5000 Jüdinnen und Juden, die zwischen 1941 und 1943 auf dem jüdischen Friedhof, der damals Teil des Ghettos war, ermordet und begraben wurden. Der Sockel aus rotem Granit stellt das Fundament eines Hauses dar. Ein zerschlagener Tisch mit angebrochenen Beinen und ein Stuhl, der in der gespaltenen Tischplatte eingeklemmt ist, stehen für das verwüstete Heim: Das ist alles, was von einer ermordeten Familie übrig geblieben ist. Das Besondere an dem Denkmal ist der Hinweis auf die Beteiligung der „Faschisten und ihrer Helfershelfer“ am Holocaust, wie es in der Inschrift in belarussischer, russischer, englischer und hebräischer Sprache heißt. Die Skulptur wurde vom Architekten Leonid Lewin und dem Bildhauer Maxim Petrul geschaffen und mit Unterstützung der Stadtverwaltung Minsk errichtet. 

In unmittelbarer Nähe des Denkmals liegen einige Dutzend Mazewot, jüdische Grabsteine vom ehemaligen Friedhof. Sie wurden nach der Auflösung des Friedhofs von Minsker Bürger:innen, denen die Erinnerung an die Geschichte der hiesigen jüdischen Gemeinde wichtig ist, hier zusammengetragen.

In 2008, the memorial “Table and Chair” (also known as “Broken Home) was inaugurated at the former Jewish cemetery (now the Jewish Memorial Park). It commemorates approximately 5000 Jewish men and women who were murdered and buried in the Jewish cemetery, which was then part of the ghetto, between 1941 and 1943.

The pedestal, made of red granite, represents the foundation of a house. A shattered table with broken legs and a chair wedged in the split tabletop symbolize a devastated home—all that remains of a murdered family. This memorial is set apart by its reference to the involvement of „Fascists and their accomplices“ in the Holocaust, as stated in the inscription in Belarusian, Russian, English, and Hebrew. The sculpture was created by the architect Leonid Lewin and the sculptor Maxim Petrul, with the support of the Minsk city administration.

In close proximity to the memorial have been placed several dozen Mazevot, Jewish tombstones from the former cemetery. They were collected here by citizens of Minsk who consider the memory of the local Jewish community’s history important to maintain after the cemetery was closed down.

У 2008 годзе на былых яўрэйскіх могілках (цяпер Яўрэйскі мемарыяльны парк) быў адкрыты помнік «Стол і крэсла», вядомы таксама пад назвай «Разбіты агмень». Ён прысвечаны памяці прыкладна 5 тысяч яўрэйскіх жанчын і мужчын, забітых і пахаваных на яўрэйскіх могілках, якія тады былі часткай гета, у 1941–1943 гадах.

Пастамент з чырвонага граніту ўяўляе сабою фундамент дома. Расколаты стол з падламанымі ножкамі і крэсла, зашчэмленае ў расколіне стальніцы, сімвалізуюць спустошаны сямейны агмень — гэта ўсё, што засталося ад забітай сям’і. Адметнасцю помніка можна лічыць згадку пра ўдзел у Халакосце «фашыстаў і іх пасобнікаў», як гаворыць надпіс на беларускай, рускай, англійскай мовах і іўрыце. Аўтары помніка — архітэктар Леанід Левін і скульптар Максім Петруль, ён быў усталяваны з падтрымкай Мінскага гарвыканкама. 

Зусім побач з помнікам ляжыць некалькі тузінаў мацэваў, яўрэйскіх надмагільных пліт з былых могілак, сабраных тут у адно месца жыхарамі Мінска, неабыякавымі да гісторыі яўрэйскай грамады горада.

3D Model

360° Panorama

Der Beschluss zur Einrichtung des Minsker Ghettos wurde am 19. Juli 1941 gefasst und am nächsten Tag bekannt gegeben. Im Ergebnis wurden bis zu 80.000 Menschen auf einem Gebiet von zwei Quadratkilometern konzentriert.

Pro Erwachsenen standen etwa 1,5 m² Wohnfläche zur Verfügung. Die Besatzer setzten einen Judenrat ein, der das Leben im Ghetto verwaltete. Die Gefangenen des Minsker Ghettos mussten einen gelben Flicken aus Stoff auf der Brust und auf dem Rücken tragen. Die arbeitsfähigen Juden wurden in Kolonnen und unter Bewachung zur Zwangsarbeit geschickt. An der Ausbeutung der Häftlinge des Minsker Ghettos waren alle deutschen Besatzungsstrukturen beteiligt, u.a. die Zivilverwaltung, die Wehrmacht, die Reichsbahn usw. Im Ghetto gab es keinen Strom, nicht genügend Lebensmittel, das Trinkwasser wurde aus Straßenpumpen und Brunnen entnommen, und es gab praktisch keine medizinische Versorgung. In diesem Umfeld breiteten sich Krankheiten aus. Die Toten wurden in Massengräbern auf dem jüdischen Friedhof begraben. Bis zur Auflösung des Ghettos am 21.-23. Oktober 1943 führten spezielle Strafeinheiten hier ständig groß angelegte Vernichtungsaktionen durch.

The decision to establish the Minsk Ghetto was made on July 19, 1941, and announced the next day. As a result, up to 80,000 people were concentrated in an area of two square kilometers.

Approximately 1.5 square meters of living space were allocated per adult. The occupiers established a Jewish Council to manage life in the ghetto. Inmates of the Minsk Ghetto had to wear yellow fabric patches on their chests and backs. The able-bodied Jews were sent to forced labor in supervised columns. All German occupation structures, including the Civil Administration, the Wehrmacht, and the Reichsbahn, participated in the exploitation of the inmates of the Minsk Ghetto. There was no electricity in the ghetto and virtually no medical care. Food was insufficient, and drinking water was taken from street pumps and wells. In this environment, diseases spread, and the dead were buried in mass graves in the Jewish cemetery. Until the ghetto’s dissolution on October 21-23, 1943, special punitive units constantly carried out large-scale extermination actions here.

Рашэнне аб стварэнні Мінскага гета было прынята 19 ліпеня 1941 г. і абнародавана на наступны дзень. У выніку на тэрыторыі плошчай два квадратныя кіламетры было сканцэнтравана да 80 тысяч чалавек.

На аднаго дарослага прыпадала прыкладна 1,5 м ² жылой плошчы. Для кіравання жыццём у гета акупанты прызначылі юдэнрат. Вязні Мінскага гета павінны былі насіць жоўтыя латы, зробленыя з матэрыі, на грудзях і на спіне. Працаздольных яўрэяў накіроўвалі на прымусовыя працы ў калонах і пад аховай. Усе нямецкія акупацыйныя структуры, сярод іншых: цывільная адміністрацыя, вермахт, нямецкая чыгунка і т.д. удзельнічалі ў эксплуатацыі зняволеных Мінскага гета. У гета не было электрычнасці, не хапала прадуктаў харчавання, ваду для піцця бралі з вулічных калонак і калодзежаў, практычна адсутнічала медыцынскае абслугоўванне. У сувязі з гэтым распаўсюджваліся хваробы. Мёртвых закопвалі ў агульных магілах на яўрэйскіх могілках. Да ліквідацыі гета 21-23 кастрычніка 1943 г. спецыяльныя карныя падраздзяленні пастаянна праводзілі тут маштабныя акцыі знішчэння.

Visit our digital city tour: