Im Jahr 1996 wurde auf Initiative der Oberschule 104 der Stadt Minsk und der Militärspezialisten für die Suche nach den sterblichen Überresten der im Krieg Gefallenen die erste Gedenktafel an der Erschießungsstätte in Drasdy, heute Minsk aufgestellt.
Der Text der Gedenktafel lautet: „Hier haben die deutsch-faschistischen Besatzer im Juli 1941 Häftlinge des Konzentrationslagers Drasdy, darunter Kriegsgefangene und Zivilisten aus Minsk und den umliegenden Dörfern (etwa 10.000 Menschen) erschossen. Die Nachkommen gedenken eurer“.
2009 wurde das Gelände um die Gedenktafel gepflegt und 2010 unter Denkmalschutz gestellt. Die Grenzen des etwa 350 Meter langen Massengrabes wurden mit einigen Dutzend Schildern „Massengrab“ (wörtlich: „Brudergrab“) annähernd markiert. Insgesamt bliebt der Erinnerungsort in Drasdy, der sich heute auf dem Gelände der ehemaligen Krupskaja-Geflügelfabrik zwischen den Straßen Nawawilenskaja und Dalhinauski Trakt befindet, wenig bekannt und schlecht zugänglich. Der Ort liegt inmitten von Feldern hinter einem Garagenkomplex, der Weg dorthin ist nicht ausgeschildert, sodass es sich empfiehlt, sich von einer ortskundigen Person begleiten zu lassen.
In 1996, upon the initiative of Secondary School 104 in the city of Minsk and military specialists tasked with locating the remains of those fallen in the war, the first memorial plaque was erected at the execution site in Drasdy, now part of Minsk.
The inscription on the memorial plaque reads: „Here, in July 1941, the German fascist occupiers shot prisoners of the Drasdy concentration camp, including war prisoners and civilians from Minsk and the surrounding villages (about 10,000 people). Descendants honor your memory.“
The area around the memorial plaque was landscaped in 2009 and designated as a protected monument in 2010. The boundaries of the approximately 350-meter-long mass grave were roughly marked with several dozen signs reading „Mass Grave“ (literally: „Brother’s Grave“). Overall, the memorial site in Drasdy, which now lies on the grounds of the former Krupskaya Poultry Factory between Nawavilenskaya and Dalhinauski Trakt Streets, remains little known and poorly accessible. The site is surrounded by fields behind a garage complex, and the way there is not signposted, so visitors are recommended to be accompanied by a local guide.
У 1996 годзе на расстрэльным месцы ў Драздах, сёння Мінск, на ініцыятыву сярэдняй школы № 104 горада Мінска і вайсковых пашукавікоў, якія займаюцца пошукам астанкаў загінуўшых на вайне, усталявалі першую мемарыяльную дошку.
Тэкст на мемарыяльнай дошцы абвяшчае: «Тут у ліпені 1941 года нямецка-фашысцкія акупанты расстралялі вязняў канцлагера «Дразды»: ваеннапалонных, мірных жыхароў горада Мінска і навакольных вёсак (каля 10 тысяч чалавек). Нашчадкі помняць пра вас».
У 2009 годзе тэрыторыю вакол памятнага знака ўпарадкавалі, а ў 2010 годзе ёй надалі ахоўны статус. Межы пахавання даўжынёй у 350 метраў прыкладна пазначаныя некалькімі тузінамі шыльдачак з надпісам «Брацкая магіла». У цэлым месца памяці ў Драздах, якое цяпер знаходзіцца на тэрыторыі былой птушкафабрыкі імя Крупскай паміж вуліцай Нававіленскай і Даўгінаўскім трактам, застаецца малавядомым і цяжка даступным. Яно прыхаванае гаражным комплексам, дарога да яго вядзе праз палі і на ёй няма паказальнікаў, так што дабрацца можна толькі ў суправаджэнні дасведчанага чалавека.
Nur wenige Tage nach dem Einmarsch der Wehrmacht in Minsk wurde Ende Juni bis Anfang Juli 1941 im Vorort Drasdy, fünf Kilometer nordwestlich der belarussischen Hauptstadt, ein provisorisches Lager errichtet.
Es fanden die Selektionen der Gefangenen durch die Einsatzgruppe B statt. Etwa einen Kilometer vom Lager entfernt war vor dem Krieg ein Graben für die Verlegung von Wasserleitungen ausgehoben worden. An diesem Graben wurden nach Angaben der sowjetischen Außerordentlichen Staatlichen Kommission zur Aufklärung nationalsozialistischer Verbrechen etwa 10.000 Häftlinge ermordet. Die meisten von ihnen waren Juden aus der sowjetischen Intelligenzija.
Nach etwa eineinhalb Wochen wurde der Großteil der Zivilisten entlassen, ein Teil der Juden kam für einige Tage ins Gefängnis in der Waladarski-Straße. Die Kriegsgefangenen wurden ins fünf Kilometer nordwestlich von Minsk gelegene „Waldlager“ (Stalag 352) bei Masjukouschtschyna verlegt. Endgültig aufgelöst wurde das Zivilgefangenenlager im Oktober oder November 1941.
Nach dem Krieg wurde das ehemalige Lagergelände für verschiedene wirtschaftliche Zwecke genutzt: Auf dem Gelände wurde die Krupskaja-Geflügelfarm errichtet; in der Nähe befand sich die Militäreinheit Nr. 22210; es gab Garagen; und ein Teil des Geländes wurde mit landwirtschaftlichen Kulturen bepflanzt. Während der gesamten Nachkriegszeit stießen die Fabrikarbeiter, Soldaten und Landarbeiter bei ihren Aktivitäten regelmäßig auf die sterblichen Überreste von hingerichteten Lagerinsassen.
Just a few days after the Wehrmacht’s invasion of Minsk, in late June and early July 1941, a provisional camp was established in the suburb of Drasdy, five kilometers northwest of the Belarusian capital.
Selections of prisoners were conducted by Einsatzgruppe B. About a kilometer away from the camp, before the war, a trench had been excavated to lay water pipes. According to the Soviet Extraordinary State Commission for the Investigation of Nazi Crimes, approximately 10,000 prisoners were murdered at this trench. Most of them were Jews from the Soviet intelligentsia.
After about a week and a half, the majority of civilians were released, while some Jews were detained for several days in the prison on Waladarskaya Street. The prisoners of war were transferred to the „Forest Camp“ (Stalag 352) located five kilometers northwest of Minsk in Masjukouschtschyna. The civilian prison camp was finally dissolved in October or November 1941.
After the war, the former campgrounds were utilized for various economic purposes: the Krupskaya Poultry Farm was established on the premises, nearby was the headquarters of Military Unit No. 22210, garages were built, and part of the land was cultivated. Throughout the post-war period, factory workers, soldiers, and agricultural laborers regularly encountered the remains of executed camp inmates.
Літаральна праз некалькі дзён пасля ўваходжання вермахта ў Мінск у канцы чэрвеня – пачатку ліпеня 1941 года ў прадмесці Дразды, што ў пяці кіламетрах на паўночны захад ад беларускай сталіцы, быў створаны часовы лагер.
Пэўны час там утрымлівалася каля 100 000 ваеннапалонных і 40 000 мірных жыхароў ва ўзросце ад 15 да 60 гадоў. У лагеры на адкрытым полі на рацэ Свіслач не было ніякіх пабудоў для вязняў. У першыя дні з-за моцнай спякоты практычна не было харчавання, якое не было належным чынам арганізавана і ў наступны перыяд. Айнзацгрупа Б праводзіла селекцыі палонных. Прыкладна за кіламетр ад лагера яшчэ да вайны была выкапана траншэя для пракладкі водаправода. Па дадзеных савецкай Надзвычайнай дзяржаўнай камісіі па расследаванні нацыянал-сацыялістычных злачынстваў, каля 10 000 зняволеных былі забітыя ў гэтай канаве. У асноўным гэта былі яўрэі – прадстаўнікі савецкай інтэлігенцыі.
Прыкладна праз паўтара тыдня большасць мірных жыхароў была вызваленая, а частка яўрэяў была адпраўлена на некалькі дзён у турму на вуліцы Валадарскага. Ваеннапалонных перавялі ў «лясны лагер» (Шталаг 352) каля Масюкоўшчыны, што ў пяці кіламетрах на паўночны захад ад Мінска. Цывільны лагер для палонных быў канчаткова ліквідаваны ў кастрычніку ці лістападзе 1941 года.
Пасля вайны тэыторыя былого лагера выкарыстоўвалася ў розных гаспадарчых мэтах: тут была пабудавана птушкафабрыка імя Крупскай; побач знаходзілася вайсковая частка № 22210; тут былі гаражы; і частка тэрыторыі была засеяна сельскагаспадарчымі культурамі. На працягу ўсяго пасляваеннага часу рабочыя фабрыкі, вайскоўцы і сельгасработнікі падчас сваёй дзейнасці рэгулярна натыкаліся на астанкі расстраляных вязняў лагера.
Visit our digital city tour:
